„Laboratoria Przyszłości” to program realizowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Centrum GovTech. Mimo że premierowe informacje o tej inicjatywie pojawiły się w 2021 roku, to już pod koniec tego roku pierwsze szkoły podstawowe mogły otrzymać zamówiony sprzęt do placówek. Głównym celem programu jest wsparcie wszystkich szkół w budowaniu wśród uczniów kompetencji przyszłości z tzw. kierunków STEAM (nauka, technologia, inżynieria, sztuka oraz matematyka). Zakupiony sprzęt pozwoli na uczenie „inaczej”, czyli przez eksperymentowanie i doświadczanie, dzięki czemu uczniowie nabywają praktycznych umiejętności. Budżet projektu to ponad 1 miliard złotych. Środki przekazywane są szkołom w całości i „z góry”, bez konieczności posiadania wkładu własnego.
Wszystko wskazuje na to, iż niebawem rozpocznie się nabór wniosków dla szkół ponadpodstawowych. Więc jako nauczyciel-praktyk, trener, który udziela wsparcia we wdrażaniu nowego sprzętu z „Laboratoriów Przyszłości” w szkołach, ale również dyrektor szkoły, spieszę z kilkoma informacjami, które mogą okazać się przydatne.
W edycji dla szkół podstawowych w skład wyposażenia podstawowego wchodzą:
• drukarka 3D z akcesoriami,
• filament do drukarki 3D,
• mikrokontrolery z sensorami, wzmacniaczami, płytkami prototypowymi i innymi akcesoriami,
• aparat fotograficzny z akcesoriami,
• lutownica/stacja lutownicza (do mikrokontrolerów),
• kamera przenośna cyfrowa wraz z akcesoriami,
• statyw z akcesoriami,
• mikroport z akcesoriami,
• oświetlenie do realizacji nagrań,
• mikrofon kierunkowy z akcesoriami,
• gimbal.
Ponadto można nabyć również wyposażenie dodatkowe z przygotowanego katalogu, w którym znajdziemy wiele pozycji przydatnych w placówkach uporządkowanych wg poszczególnych kategorii: wyposażenie stanowisk, czyli szafy, stoły, gabloty itp., narzędzia, roboty, sprzęt AGD, sprzęt audio-wideo, pomoce projektowe oraz materiały zużywalne czy środki BHP.
Tak jak czytamy na stronie programu „Laboratoria Przyszłości”, maksymalna wysokość wsparcia jest uzależniona od liczby uczniów uczących się w danej szkole, wynikającej z danych Systemu Informacji Oświatowej. W szkołach podstawowych zastosowany został następujący przelicznik.
W przypadku szkoły, w której liczba uczniów jest niższa niż 235, kwota wsparcia wynosi:
a) 30 000 zł – w szkole do 100 uczniów,
b) 60 000 zł – w szkole do 200 uczniów,
c) 70 000 zł – w szkole do 234 uczniów.
W przypadku szkoły, w której liczba uczniów wynosi co najmniej 235, kwota wsparcia stanowi iloczyn liczby uczniów w danej szkole i kwoty 300 zł. W polu wpisujemy kwotę, która jest odpowiednia dla naszej liczby uczniów w oparciu o powyższe informacje. Zachęcamy do wnioskowania o maksymalną kwotę wsparcia.
„Nie znam się na sprzęcie. A ofert w szkole mnóstwo. Katalogi, maile… Kto ma to wybrać? Informatyk? Nauczyciel techniki? A może dyrektor?” – takie pytania dotyczące wyboru sprzętu dla szkoły słyszałem bardzo często. Przedstawię więc kilka porad, aby ułatwić to zadanie:
Od samego początku polecam, aby zadać sobie następujące pytania:
− W jaki sposób wykorzystamy sprzęt?
− Czy producent/dystrybutor sprzętu oferuje szkolenia, wsparcie w przypadku kłopotów technicznych ?
− Czy sposób obsługi i wykorzystania jest intuicyjny i dostępny dla wszystkich użytkowników bez zbędnych czynności, rejestracji czy logowań?
− Czy producent wspiera na wszystkich etapach programu (a nie tylko do momentu zakupu)?
Takich pytań można postawić wiele. Dziś dla przykładu skupimy się na drukarkach 3D. Zanim przewiniesz ten fragment, bo przecież „drukarka 3D przeznaczona jest dla informatyka”, zatrzymaj się na chwilę. Z wykształcenia jestem nie tylko informatykiem, ale również biologiem. Jestem przekonany, że druk 3D mogą wykorzystać nauczyciele wszystkich przedmiotów.
Możesz zainspirować się pomocami regularnie zamieszczonymi w EkoSystemie Banach 3D . Dlaczego warto urozmaicać zajęcia edukacyjne o technologię przyrostową? Drukarka 3D Banach pozwala na naukę poprzez doświadczenie oraz poprzez kontakt ucznia z fizycznym przedmiotem czy modelem. Według wielu badań jest znacznie bardziej skuteczna od posługiwania się opisami i zdjęciami.”
Proste pomoce dydaktyczne, które uczniowie mogą wziąć do ręki i z bliska obejrzeć, takie jak np.: ludzkie serce, bryły geometryczne, trójwymiarowy model cząstki chemicznej, miniatura zamku obronnego, model maszyny historycznej, trójwymiarowa mapa itp. są bezcennymi pomocami naukowymi. Kilkaset projektów edukacyjnych dostosowanych do polskiego programu nauczania znajdziecie na stronie banach3d.pl
Na początku tego artykułu wspomniałem, że jestem również trenerem. Odwiedziłem wiele szkół, w których uruchamiałem drukarki 3D, podłączałem sprzęt multimedialny, okulary VR, roboty oraz przedstawiałem sposoby na wykorzystanie sprzętu na różnych przedmiotach, począwszy od informatyki, techniki, przez biologię, języki, matematykę, przedmioty przyrodnicze, aż do zajęć wychowania fizycznego. W tych szkołach najczęściej spotykałem drukarkę Banach . Dlaczego placówki tak często wybierały tę drukarkę?
Drukarka Banach jest lekka, stabilna i skonstruowana w taki sposób, aby z łatwością ją przenosić i transportować. Nie zawiera zbędnych elementów, które mogą utrudniać jej użytkowanie. Praca na drukarce została maksymalnie uproszczona, ponieważ nie wymaga poziomowania przed przystąpieniem do druku. Dzięki temu na zajęciach możesz skupić się na potrzebach edukacyjnych uczniów, a nie na przygotowaniu drukarki.
Wybierając drukarkę Banach 3D, masz pewność, że w trakcje zajęć lekcyjnych z jej wykorzystaniem urządzenie się nie rozreguluje. Końcowy efekt po wydrukowaniu modelu 3D charakteryzuje się bardzo dobrą jakością, z zachowaniem wszelkich najmniejszych elementów z projektu − projekt jest doskonale odwzorowany.
Instalacja drukarki jest intuicyjna. Instrukcja napisana prostym „nieinformatycznym” językiem, dzięki czemu z instalacją poradzi sobie każdy nauczyciel, niekoniecznie informatyk. W przypadku pytań można szybko skontaktować się z infolinią i uzyskać natychmiastową pomoc.
Firma Banach oferuje kompleksowe wsparcie szkół i nauczycieli. Przygotowany został tzw. EkoSystem Banach 3D , który jest wsparciem merytorycznym, technicznym oraz formalnym. W pakiecie znajduje się szeroki zakres pomocy i materiałów dydaktycznych, które pozytywnie wpływają na przebieg zajęć edukacyjnych. Prostota obsługi oraz doskonała jakość wykonania ułatwią pracę z drukarką. EkoSystem został stworzony również po to, aby nauczyciele mieli dostęp do biblioteki ponad 500 różnych szkolnych projektów modeli 3D. Umożliwi to bezproblemowe wdrożenie druku 3D w szkole.
Dodatkowo na stronie https://banach3d.pl/ dostępne są bezpłatne podręczniki dla nauczycieli z pomysłami, jak wykorzystać druk 3D w szkole.
Nieocenionym wsparciem są webinaria z inspiracjami i szkolenia wdrożeniowe prowadzone przez znanych edukatorów i trenerów, którzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem.
Najciekawszym rozwiązaniem w drukarkach jest możliwość wydruku bezpośrednio z karty micro SD czy pendrive’a. Dzięki temu nauczyciel czy uczeń może przygotować model 3D w dowolnym programie nawet bez logowania, a następnie bez dodatkowych czynności umieścić kartę w slocie drukarki i na panelu dotykowym wybrać projekt, i już! Druk się rozpoczyna. Warto, żeby drukarka była ogólnodostępna, tak żeby wręcz zachęcała do użytkowania.
Spójrzmy na to szerzej, nie tylko z perspektywy własnej szkoły. Dlaczego? Bo są szkoły, rewelacyjnie wyposażone w podstawowy sprzęt biurowy, gdzie w każdej klasie znajdują się tablice czy ekrany multimedialne. Szkoły posiadające laptopy i tablety dla uczniów i uczennic, dobrze wyposażone sale informatyczne i sale lekcyjne, w których infrastruktura cyfrowa jest rozbudowana i działa sprawnie.
Mam świadomość, że są też szkoły borykające się z technologicznymi kłopotami, brakiem podstawowego sprzętu komputerowego czy nawet z ograniczonym dostępem do internetu. Jest dużo czynników wpływających na taką sytuacje, ale też sporo pomysłów na rozwiązania. Ale o tym może przy innej okazji. Wróćmy do meritum: po co nam taki sprzęt? Jak możemy przeczytać na stronie programu, jego głównym założeniem jest „stworzenie nowoczesnej szkoły, w której zajęcia będą prowadzone w sposób ciekawy, angażujący uczniów oraz sprzyjający odkrywaniu ich talentów i rozwijaniu zainteresowań.”
„Laboratoria Przyszłości” skupiają się na wyposażeniu, które służy przekazywaniu wiedzy w sposób innowacyjny, dając szkołom taką możliwość szczególnie podczas nauki stacjonarnej.
Od startu programu odwiedziłem i przeszkoliłem ponad 50 szkół oraz przeprowadziłem wiele webinariów i szkoleń online z zakresu wykorzystania sprzętu zakupionego w programie „Laboratoria Przyszłości”.
Przed każdym szkoleniem rozmawiam z dyrektorem i nauczycielami. Rozmowę rozpoczynamy od omówienia procesu zamawiania. Próbuję dowiedzieć się, czy było to trochę „przypadkowe” zamówienie z katalogu, czy może bardziej przemyślane, procesowe działanie. To niezwykle istotne, aby już na etapie składania zamówienia mieć pomysł na wykorzystanie sprzętu, zapoznanie się z jego możliwościami, obejrzenie filmów dostępnych w internecie, przeczytanie opinie czy też skontaktowanie się z producentem lub dystrybutorem. Są firmy, które zajmują się kompleksową obsługą zamówień, oferując zamówienie „całych” zestawów za daną kwotę. Pamiętajmy jednak, że możemy te zestawy modyfikować, zgodnie z potrzebami szkoły.
Kiedy poznam już sprzęt zakupiony przez szkołę oraz potrzeby szkoły, przygotowuję warsztat wdrożeniowy „szyty na miarę”. Dlaczego? Bo zdarzają się sytuacje, kiedy sprzęt na początku warsztatu jest jeszcze zapakowany w kartonie, z drugiej strony są szkoły, które już ze sprzętu korzystają i szukają inspiracji, wskazówek oraz wsparcia. Każdy zakupiony zestaw sprzętu jest inny, każda szkoła ma inną specyfikę i różne potrzeby.
W pracy jako nauczyciel i trener pokazuję, że multimedia można wykorzystywać nie tylko na lekcjach informatyki. Zacznijmy od aplikacji i tu odsyłam do ciekawej strony: niejestemdinozaurem.pl, której autorką jest Agnieszka Krzemieniewska. Na tej stronie aplikacje są podzielone na przedmiotowe narzędziowniki, które mogą uatrakcyjnić lekcje. Bardzo szybko można znaleźć tam link do strony lub platformy potrzebnej do przygotowania pomocy dydaktycznej lub pracy na lekcji z uczniami.
Ale najważniejsza kwestia, do której chcę przekonać nauczycieli i rodziców (uczniowie są już przekonani), to wykorzystanie social mediów w edukacji. Połączenie dźwięku, obrazu i tekstu z edukacyjnym kontentem w krótkiej i przystępnej tik-tokowej czy instagramowej formie to jest to! Świat ewoluuje, a szkoła często bywa antytechnologiczną enklawą. Drukarki, roboty, płytki programowalne, drukarki 3D, sprzęt audio-wideo są przecież nie tylko dla informatyka! Zachęcam, aby wyjść ze swojej strefy komfortu − bańki otoczonej „zieloną tablicą”.
Uczeń może być Twoim edukacyjnym partnerem, z którym będziesz projektować w programach 3D, nagrywać filmy na YouTube czy wykorzystywać płytki programowalne do tworzenia niecodziennych rzeczy. Nie bój się korzystać z internetu, oglądaj webinary na Facebooku czy szkolenia na YouTube i zostań eduinfluencerem. Tak właśnie odwiedzisz świat Twojej uczennicy i Twojego ucznia. Dzięki multimediom, wprowadzeniu gamifikacji, wspólnym działaniom z uczennicami i uczniami Twój „eduświat” naprawdę może się zmienić. To nie jest iluzoryczny opis możliwości, które dają nam multimedia. Wystarczy pierwszy krok, bo właśnie od pierwszego kroku zaczyna się droga, nowa piękna droga.
Będzie podobnie, a jednak inaczej. Dlaczego? Licea ogólnokształcące będą miały inne potrzeby niż technika i szkoły branżowe. Zatem warto pomyśleć już teraz, co w placówce może się przydać − jaka drukarka 3D, może długopisy 3D albo grawer, laser czy skaner 3D? Jaki sprzęt dodatkowy wybierzecie? Warto tu dokonać dogłębnej analizy, skorzystać z informacji dostępnych na stronach internetowych, dokładnie zapoznać się z ofertami bądź skorzystać z pomocy specjalistów, którzy pozwolą wybrać najlepszy sprzęt dostosowany do potrzeb szkoły, który uatrakcyjni lekcje i pomoże zaangażować uczniów w edukację.
_______________________________
Autor: Marek Grzywna – o autorze -> https://www.marekgrzywna.pl